معرفی شهرستان کوثر و شهر کیوی

شهرستان کوثر با مرکزیت شهرکیوی وسعت تقریبی1245کیلومترمربع،حدود1500مترازسطح دریا ارتفاع دارد.

این شهرستان ازشمال با شهرستان اردبیل،از شرق با شهرستان خلخال،از غرب وجنوب با شهرستان های نیر و میانه همسایه است.

شهرستان کوثر، باحدود34000 نفرجمیعت در48 درجه و29 دقیقه ی طول جغرافیایی درفاصله ی 85 کیلومتری اردبیل وحدود30 کیلومتری خلخال قراردارد.مرکزاین شهرستان، با بافت خاص تراسی ـ پلکانی شکل گرفته است، مردمان ساکن دراین شهر و شهرستان همگی ازترک های آذربایجانی هستند و به زبان ترکی آذری تکلم میکنند.

بخش سنجبد در سال 1375با نام کوثر و با مرکزیت گیوی به شهرستان مستقل تبدیل شد.

تاریخچه تاسیس نخستین بخشداری این شهرستان 1332و شهرداری به سال1336بازمیگردد.

نام گیوی به اعتبارقول اهالی، به زندگی پرافتخار پهلوانی به نام (گیو) برمیگردد.که به تازگی ازطرف کارشناسان بحث آن منتفی اعلام گشته و نظریه میوه ی کیوی جای آن را گرفته است که درمقالات بعدبه بحث در موردآن می پردازیم.والبته بنا به قولی دیگرازاهالی،نام این شهردر ابتدا(دؤرد اِولر) بوده ودلیل آن شاید این باشدکه فقط چهارخانواده دراین محل ساکن بوده اند.

همچنین یکی از روستاهای این شهرستان، به نام فیروزآباد، که درحال حاضرمرکزبخش فیروزاست .ازقدمت تاریخی زیادی برخوردار بوده وحمدالله مستوفی درکتاب(نزهه القلوب)درقرن 7هجری قمری می نویسد:

(بعدازفیروزآباد،خلخال حاکم شد و... ).

شهرستان کوثر، مشتمل بردو بخش و4دهستان و121روستا است که18روستای آن خالی ازسکنه است.

درمجموع،ازنقاط کم تراکم استان محسوب شده وروستاهای آن ازپراکندگی بسیارزیادی برخوردارهستند.

شهرکیوی دارای دومنطقه است.منطقه1شهری که به نام آشاغی کیوی معروف است ومنطقه2شهری که به نامهای دوزکیوی ،اوست کیوی و یوخاری کیوی نامیده می شود.

شهرکیوی 7محله قدیمی دارد:(گگلر،دمیرچی،چله خانا،سیتالی،ناودولی،کرچنلیکوو بش بازار).

مهمترین منبع آب سطحی (کیوی چایی) است. که به موازات جاده ی خلخال به اردبیل (جاده قدیمی) امتداددارد.وتقریباًدارای آب دایمی بوده وبه مصرف آبیاری می رسد.

قدمت این شهر به پیش ازاسلام برمیگردد.باوقوع یک زمین لرزه در4ژانویه1896میلادی کیوی به کلی ویران شده و800نفرجان خودرا ازدست دادند.گروه اندکی ازمردم که زنده مانده بودندبه3دسته تقسیم شدندوهرکدام به یکی ازمناطق بندرانزلی، بندرگراسنودسک روسیه و یوخاری کیوی(کیوی علیا) مهاجرت کردند و عده ای نیزدرهمان جا ماندند.

درسال1326،قحطی توام با وبا،جمع زیادی از اهالی را از بین برد.درسال1320،ارتش روسهابه این منطقه آمدندکه موجب بروزناآرامی هایی شدند.

پوشش گیاهی این شهرستان،استیپی و درارتفاعات به صورت مرتع وچمنزاراست.این شهرستان،دارای مراتع وچراگاهای طبیعی،به وسعت بیش از100000هکتار و دارای جنگلهای طبیعی نیز با وسعت2000هکتاراست.میزان بارندگی بطورمتوسط360میلی متراست.که درسالهای خشک سالی عمده ترین عامل آزاردهنده ی کشاورزان،کم آبی است.

شغل بیشتر اهالی شهرستان کشاورزی،باغبانی ودامداری ودرشهرکیوی باغداری،مغازه داری ودرمنطقه2شهری(یوخاری کیوی)کشاورزی،دولتی ومغازه داری است.

عمده ترین محصولات سردرختی این منطقه را میوه هایی چون(سیب،به،توت،گیلاس،آلبالو،زردآلو،گردو، بادام و انگور)تشکیل می دهند. ودر میان این همه محصول،محصول برترشهرکیوی میوه (به)است.که مردم این شهردرزبان ترکی آن را(هیوا،heyva) می نامند.وسالیانه چندین تن ازاین میوه از باغهای زیبای شهر کیوی استحصال می شودو به مصرف وصادرات می رسد.

ازجاذبه های گردشگری کیوی میتوان اشاره کرد به:(ایستی سو"آبگرم کیوی"،رستم داشی"سنگ رستم"،زنجیروپیر، بوزلوق"غاریخگان"، دربندمشکول، منبرمشهور مسجد مشکول، داش حمامی "حمام سنگی"، پل تاریخی فیروزآباد ،دلیکلی داش"سنگ سوراخ"، پل پردلیس.

ضمنن اینکه این منطقه دارای محیط دل پذیروآرام بخش و طبیعت بکر است.

اولین مرکزآموزش عالی شهرستان، باعنوان(دانشگاه پیام نور واحد کیوی)درسال1384تاسیس گردیده و به پذیرش دانشجو می پردازد.و ساختمان این دانشگاه ما بین منطقه1و2 شهری دربلوار وحدت واقع می باشد.

انشاالله درمقالات بعدی به تفصیل ازجاذبه های توریستی این ناحیه سخن به قلم خواهیم آوردوبه بیان موانع ومشکلات وپتانسیل های این شهرستان مستعدمی پردازیم.

نویسنده: آقای سروش